Antik Yunan’dan günümüze insanları felsefe yapmaya yönelten şey, her zaman kendilerini bir ara durumda görmüş olmalarıdır. İnsanın, kendini saran doğa ile kendini aşan sonsuzluk (Tanrı) ya da nesnel dış dünya ile öznel iç dünyası arasındaki sıkışık konumu, hep bir şaşkınlık ve merak konusu olmuştur. Felsefe tarihini oluşturan olumlu olumsuz tüm çözüm denemeleri hep bu arada kalmışlığı kavramaya çalışmış, bu temel durumdan hareketle [...]
Bilindiği gibi “Tümeller” sorunu ele alındığında Orta Çağların Tini; özellikle de Ortaçağ Avrupa’sının kültür ve inanç yapısıyla, Hıristiyan Felsefesi üzerine yoğunlaşmak gerekmektedir. Tümeller sorununun arka tasarı, çok geniş ve derin bir kültürel örgünlüğe sahiptir. Çünkü, dünya uygarlığının Yeni ve Yakın Çağlarını etkileyen bu dönem felsefesi, dört büyük dünya görüşünün hesaplaşmasına tanık olmuştur. Bir yanda, Avrupa Uygarlığı’nın iki temel sütunu Grek ve Romen, diğer yanda [...]
İlişki ve İlişkinlik Çağımızın en yetkin ve devrimci kuramlarının başında ünlü fizikçi Albert Einstein’m açıklamış olduğu ve İngilizce deyişle “The Theory of Relativity” olarak bilinen kuram gelmektedir. Bu kuramın temel kavramı olan “Relativity”, dilimizde görelilik, görecelik, görecelilik, bağıllık, bağıntılılık ve ilişkinlik gibi birçok sözcükle karşılanmış, eski dilde de izafiyet olarak ifade edilmiştir. Relativity, relative, relation ve related [...]
İnsanoğlunun varoluşundan bugüne, temel sorusu, sorunu ve sorunsalı “Bilgi nedir?” ve “Bilgi nasıl elde edilir?” olmuştur. Bu sorunu çözebilmek için insan her çeşit yolu denemiş, kendini ve kendi dışındaki tüm şeyleri (evreni, doğayı, insanları, toplumu) düşünmüş, sorgulamış, incelemiş, sınamış ve bilgiye dönüştürmeye çalışmıştır. O halde nedir “Bilgi”? İnsan duyu organları ile bu evreni algılar. Burada algılayan [...]
Siyasi olarak biçim kazanmış (örgütlenmiş) toplumlar için en önemli şey belli bir biçimde yaşamaktır. Başka bir deyişle, insan onuruna en uygun olan, bu nedenle de en doğru olduğu kabul edilen bir biçimde yaşamak. Topluluklar ya da örgütlenmiş biçimiyle toplumlar, kendilerine özgü bu yaşam biçimlerini yüzyıllar boyu geliştirir ve şekillendirir. Bu [...]
“Mistisizm” ve “Mistik” sözcüklerinin kökeni Eski Yunan Misterlerinde (Sır) bulunmaktadır. Bu sözcük yaklaşık V. yüzyılda yazılmış mistik kitaplar arasında bulunan Dionysios Areopagite’e atfedilen Mistik Teoloji (Theologia Mystica) adlı kitabın adından ve konusundan alınmıştır. “Mutlak” hakkında özel bir görüş ve özel bir bilişi deyimleyen bir terimdir. Misterlerin rolü kişiye Evren, Mutlak ve [...]
İnsanı bir "Bilgi-Eylem Varlığı" temeli üzerinde ele alırsak, insan, her şeyden önce doğal ve nesnel bir varlıktır ve tüm öğeleriyle evrensel yapıya doğrudan bağlıdır. İnsan, aynı zamanda ayrımların birliği olarak da bir bütündür. Neyi temel aldığımıza bağlı olarak, bu bütünün özgül ayrımlarına gidilir ve bir sınıflandırma yapılabilir. Biz, bilgi-eylem temeli [...]
Osmanlıca: Vaki, Şen’i; Fransızca: Reel; Almanca: Real; İngilizce: Real; Türkçe: Gerçek. Sözlükteki karşılığı: Bilinçten bağımsız, somut ve nesnel olarak var olan. Etimolojisi: Hint-Avrupa dillerinde mal ve mülkiyet anlamlarına gelen re kökünden türetilmiştir. Önce Sanskritçeye “zenginlik” anlamında ram sözcüğüyle geçen bu kök, sonra da Latinceye mal ve şey anlamlarına gelen res, [...]
Platon’dan günümüze insanı felsefe yapmaya yönelten şey, onun kendisini bir aradurum içerisinde görmüş olmasıdır. İnsanın, kendisini çevreleyen doğa ile kendisini aşan sonsuzluk (Tanrı) arasındaki sıkışık konumu, Plato ve Aristoteles’ten beri hep bir şaşkınlık ve merak konusu olmuştur. Aynı merak, nesne, olgu, olay ve giderek evren bilmecesi karşısında olduğu kadar, insanın [...]